βλεπε: Κάλιο.
Κάλιο
κάλιο και ηλεκτροκαρδιογραφικές διαταραχές
Πρόκειται για το κύριο κατιόν του ενδοκυττάριου υγρού, στο οποίο συγκεντρώνεται το 98% της ολικής σωματικής ποσότητας (Ενδοκυττάριο υγρό: 140 meq/l, εξωκυττάριο υγρό: 4 meq/l). H μεγάλη διαφορά στις συγκεντρώσεις (σχέση 36:1) οφείλεται στην ενεργητική λειτουργία της αντλίας Na-K στην κυτταρική μεμβράνη, με την οποία μετακινείται Na, στον εξωκυττάριο χώρο και Κ+ στον ενδοκυττάριο. Η αναγκαία ενέργεια παρέχεται από την ΑΤΡ-άση. Η διατήρηση των συγκεντρώσεων αυτών είναι πολύ σημαντική∙ μετακίνηση μικρής ποσότητας (2%) Κ+ από τον ενδοκυττάριο στον εξωκυττάριο χώρο είναι ικανή να προκαλέσει θανατηφόρο υπερκαλιαιμία (>8 meq/l). Η μετακίνηση μεταξύ των δύο χώρων εξαρτάται από τη διαφορά συγκεντρώσεως μεταξύ τους. Εάν αυξηθεί η συγκέντρωση στον ορό, μετακινείται Κ+ στον ενδοκυττάριο χώρο και διατηρούνται φυσιολογικές συγκεντρώσεις στον εξωκυττάριο. Εάν η συγκέντρωση Κ στον ορό μειωθεί, ο ηλεκτρολύτης μετακινείται στον εξωκυττάριο χώρο, προς διατήρηση της ομοιοστάσεως του οργανισμού. Τα επίπεδα του Κ+ καθορίζουν το βαθμό εκκρίσεως αλδοστερόνης. Αυξημένες συγκεντρώσεις Κ+ επάγουν και μειωμένες αναστέλλουν την έκκριση της αλδοστερόνης, η οποία προσδιορίζει το βαθμό απεκρίσεως ή επαναρροφήσεως του ηλεκτρολύτου. Το Κ+ διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην κυτταρική λειτουργία, στη ρύθμιση του pH, στη σύνθεση των πρωτεϊνών, του γλυκογόνου και των ενζύμων, στην ανάπτυξη του κυττάρου και την ηλεκτροχημική λειτουργία της κυτταρικής μεμβράνης. Η φυσιολογική του τιμή στον όρο κυμαίνεται μεταξύ 4.0 και 5.0 mEq/l. Τα επίπεδα αυτά συντηρούνται με ημερήσια εντερική ή παρεντερική πρόσληψη 40–200 mEq/l και ανάλογη ημερήσια νεφρική αποβολή. Οι νεφροί δεν διαθέτουν μηχανισμούς καλιοπροστασίας, ώστε η στέρηση προσλήψεως επιφέρει ανεπάρκεια του ηλεκτρολύτου. Οι ελάχιστες ημερήσιες ανάγκες είναι 30 meq.
Κάλιο και ηλεκτροκαρδιογραφικές διαταραχές
Υπάρχει αιτιώδης συσχέτιση μεταξύ των συγκεντρώσεων Καλίου και ΗΚΓ.
Υπερκαλιαιμία και υπεκαλιαιμια | πολύ σοβαρή υπερκαλιαιμία | υποκαλιαιμία |
υψηλά ασύμετρα κύματα Τ, παρατεταμένο διάστημα PR, επίπεδα, απόντα κύματα P. | διευρυσμένα QRS, κοιλιακή ταχυκαρδία, κοιλιακή μαρμαρυγή, ασυστολία, | εππιπεδα κύματα Τ, ενίοτε ανεστραμμένα,παράταση του διαστήματος PR, κατάσπαση του ST, υψηλά κύματα U |