Φαινόμενο Booster

(φαινόμενο ενισχύσεως).  Είναι γνωστό ότι η δοκιμασία φυματίνης, επιβραδυνομένη υπερευαισθησία, καθίσταται θετική, 4, περίπου, εβδομάδες, μετά τη μόλυνση. Η δοκιμασία Mantoux παραμένει θετική για όλη την υπόλοιπη ζωή. Είναι, όμως, δυνατόν, λόγω αναπτύξεως "αμνησίας" η δοκιμασία να αρνητικοποιηθεί, παρά το γεγονός ότι είχε προηγηθεί αληθής μόλυνση. Στα άτομα αυτά είναι δυνατόν η "ψευδώς" αρνητική Mantoux, να επαναθετικοποιηθεί, εάν επαναληφθεί σε διάστημα μικρότερο του μηνός. Η ενίσχυση αυτή (boosting), πρέπει να λαμβάνεται υπ΄όψη, όταν σε κλινικό επίπεδο επαναλμβάνεται μια δοκιμασία φυματίνης, με μεγαλύτερο του μηνός διάστημα (ψευδώς θετική).

 Γενικά, ενίσχυση (boosting) της δοκιμασίας φυματίνης νοείται σε περιπτώσεις όπου η επανάληψη μιας αρνητικής δοοκιμασίας (>10mm σκληρίας), αποβαίνει θετική (>10 mm) κατά την επανάληψή της, χωρίς να έχει διαμεσολαβήσει πρόσφατη έκθεση.

  Γενικά, εάν η δοκιμασία φυματίνης έχει δηλωθεί θετική δεν πρέπει ποτέ να επαναλμβάνεται. Εάν η δοκιμασία είχε παοβωεί θετική στο παρελθόν, αλλά δεν έχει καταγραφεί στο ιστορικό του ασθενούς, μπορεί να χρειαστεί επανάληψη και δήλωσή της.
 Εάν, αντίθετα, η δοκιμασία φυματίνης είναι αρνητική, εντοπίζονται 3 καταστάσεις στις οποίες πρέπει να επαναληφθεί: [α] Στενή επαφή με άτομο με ενεργό φυματίωση. Τα άτομα αυτά μπορεί να ε΄χουν αρχικά αρνητική δοκιμασία φυματίνης, επειδή η μόλυνση είναι τόσο πρόσφατη, ώστε δεν έχει, ακόμη, προκληθεί εποβραδυνομένη υπερευαισθησία. Στις περιπτώσεις αυτές, η δοκιμασία φυματίνης  πρέπει να επαναληφθεί 8 εβδομάδες μετά την αρχική έκθεση, καθώς απαιτούνται 3-7 εβδομάδες προκειμένου να θετικοποιηθεί η mantoux, μετά την αρχική μόλυνση (&). [β] σε άτομα υπό παρατεταμένη δυνητική έκθεση. Π.χ. ως επαγγελματικός κίνδυνος, όπως συμβαίνει σε επαγγελματίες υγείας, που μπορεί να εκτίθενται σε ενδεχόμενες θετικές περιπτώσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, η δοκιμασία φυματίνης επαναλμβάνεται κάε χρόνο. Εκείνοι οι οποίοι ελέγχονται με δοκιμασία φυματίνης κάθε χρόνο, πρέπει να ελέγχονται εκτάκτως, επίσης, μετά επαφή με ενεργό περίπτωση (&). [γ] Άτομα με παρατεταμένη δυνητική έθεση και ιστορικό πρηγούμενης θετικής δοκιμασίας φυματίνης κι έχουν λάβει θεραπεία για λανθάνουσα φυματίωση, πρέπει να ελέγχονται με περιοδικό ακτινολογικό έλεγχο. Επιπροσθέτως, πρέπει να ελέγχονται ακτινολογικά με την εμφάνιση συμπτωμάτων, συμβατών με φυματίωση.

 

  πρωτοπαθής φυματίωση σύμπλεγμα Ghonn
Σύμφωνα με όσα προειπώθηκαν, οι επαναλαμβανόμενες δοκιμασίες φυματίνης δεν ωφελούν για άτομα χωρίς επαγγελματική έκθεση. Για τους επαγγελματικά εκτεθειμένουθ (υγειονομικούς), ένας πρόσθετος παράγοντας πρέπει να συνεκτιμάται: η επίπτωση της φυματίωσεως, στον τόπο εργασίας τους (World Health Organization. Guidelines for the prevention of tuberculosis in health care facilities in resource-limited settings. WHO/CDS/TB/99.269. IJTLD 1999). 
Γενικά, για τον έλεγχο της ενίσχυσης (boosting) ή της πραγματικής μεταστροφής (conversion) η δεύτερη δοκιμασία φυματίνης θεωρείται θετική εφόσον η σκληρία που διαμορφώθηκε είναι >6mm, στη δεύτερη δοκιμασία, σχετικά με την πρώτη. Ο ορισμός αυτός γίνεται αποδεκτός, γνωστού όντος ότι η διακύμανση της δοκιμασίας φυματίνης μπορεί να εκτείνεται σε διάστημα μέχρις 6 mm (&).

ερμηνεία δοκιμασίας φυματίνης

εάν η σκληρία που σχηματίζεται 48-72 ώρες μετά την εκτέλεση της δοκιμασίας (ενδοδερμική ένση 10 ΙU PPt rt23 φυματίνης
ερμηνεία δοκιμασίας φυματίνης
>=5 mm μόλυνση με HIV
στενή επαφή με περίπτωση ενεργού φυματιώσεως
ανοσοκατεσταλμένο άτο: Αναστολείς TNF-α, χημειοθερπεία, μεταμόσχευση οργάνων, θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή (ισοδύναμη με >15 mg /ημέρα πρεδνιζόνη για διάστημα >1 μηνός
>10 mm άτομα με κλινικές καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο αναζωπυρώσεως, συμπεριλαμβανομένης της πυριτιάσεως, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια υπό αιμοκάθαρση, σακχαρώδης διανήτης, μερικές νεοπλασίες, όπως η λευχαιμία, το λέςμφωμα, καρτκινώματα κεφαλής, λαμού ή πνεύμονος, λιποβαρείς ασθενείς απώλεια >10% του ιδανικού σωματικού βάρους, χρήστες ουσιών.
παιδιά ηλικίας <4 ετών
αλλοδαποί προερχόμενοι από χώρες με επίπτωση φυματιώσεως >25/100000
κάτοικοι και εργαζόμενοι σε εγκαταστάσεις υψηλού κινδύνου, όπως οι φυλακές, οι υγειονομικοί, μικροβιολογικά εργαστήρια, και άστεγοι
>=15mm υγιά άτομα με μικρή πιθανότητα φυματικής μολύσεως