Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

(ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ 2017) Aπό την εποχή του Ιπποκράτους αναγνώριζαν -και θεράπευαν, τουλάχιστον συμπτωματικά, τα σημεία της φλεγμονής: θερμότητα, ερυθρότητα, οίδημα και πόνο, με παράγοντες που απέκλειαν ή ανέστελαν προφλεγμονώδεις χημικούς μεολαβητές. Περισσότερο εκλεκτικά φάρμακα εισήχθησαν στη σύγχονη εποχή μας, η πλειονόττηα των οποίων είναι ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Η μη ελεγχόμενη φλεγμονή θεωρείται παθολογική και συνδέεται με πληθώρα συνηθισμένων παθήσεων, όπως τα καρδιοαγγειακά, τα νευροεκφυλιστικά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και το άσθμα, πέραν των κλασικών φλεγμονωδών παθήσεων, όπως η αρθρίτις και η περιοδοντίτις. Τα ίδια τα μακροφάγα κύτταρα και τα ουδετερόφιλα, που ενορχηστρώνουν το "κονσέρτο" της φλεγμονής και τους μηχανισμούς άμυνας του οργανισμού επιλαμβάνονται και την φάση της λύσεως της φλεγμονής και της επιστροφής της ομοιοστάσεως. Γενικά, κατά την αυτοϊώμενη φλεγμονώδη διεργασία παράγεται πληθώρα μεσολαβητών (εξειδικεύμενοι μεσολαβητές στη λύση της φλεγμονής (specialized proresolving mediators, SPMs, παράγωγα του docosaheexanoic αcid, όπως οι ρεσολβίνες (&, &), οι προτεκτίνες και μαρεσίνες (&, &), που ενεργοποιούν τη λύση της φλεγμονής και, τη σχεδόν ολική, αποκατάσταση του προβληθέντος ιστού.  

Χαρακτηριστική αντίδραση σε ξένα σωματίδια ή επώδυνα ερεθίσματα, η οποία δημιουργεί ερύθημα, οίδημα, θερμότητα και πόνο. Είναι μια διαδικασία ταυτόχρονα κακώσεως και αποκαταστάσεως. Σε μερικές παθήσεις, η φλεγμονή παριστά την αρχική μορφή κακώσεως. Εφόσον το ερέθισμα είναι περιορισμένης εντάσεως και μικρής διάρκειας, αναπτύσσεται μια οξεία φλεγμονή που αίρεται σύντομα και, συνήθως, δεν καταλείπει μόνιμες αλλοιώσεις στον ιστό που προσβλήθηκε. Εάν, όμως, το ερέθισμα είναι ισχυρό ή δρα επί παρατεταμένο διάστημα ή οι φλεγμονώδεις διαντιδράσεις ανακυκλώνονται ή οι μηχανισμοί αποκαταστάσεως είναι ανεπαρκείς, τότε αναπτύσσεται και χρόνια φλεγμονή που απολήγει σε ευρύτερη αποδιοργάνωση του ιστού που προσβλήθηκε.  Η Ιντερλευκίνη -6, IL-6, είναι πλειοτροπική ιντελευκίνη που, εν γένει, παράγεται στους τόπους της φλεγμονής και ανήκει στην οικογένεια των ιντερλευκινών που κατατάσσονται ως IL-6, στις οποίες, επίσης, ανήκει η IL-11, ο παράγων που αναστέλλει τη λευχαιμία, η καρδιοτροφίνη-1, η ογκοστατίνη-Μ, και ο νευροτροφικός παράγων των κροσσών. Η IL-6 προκαλεί πυρετό ενεργοποιεί τα Β- και Τ- λεμφοκύτταρα, και διεγείρει τα ηπατοκύτταρα προς παραγωγή πρωτεϊνών οξείας φάσεως. Η IL-6, παράγεται πρώιμα, σχεδόν, σε κάθε τύπο φλεγμονής, από πολλούς διαφορετικούς τύπους κυττάρων, κι έτσι, διαδραματίζει ρόλο σχεδόν σε όλους τους τύπους των πνευμοπνοπαθειών, στους ποίους εμπλέκεται "φλεγμονή" ή "λοίμωξη". Τα επίπεδά της στον ορό και τα υγρά του πνεύμονος, έχουν δειχτεί ότι, συσχετίζονται με στοιχεία εκ της κλινικής εκβάσεως στο ARDS, αν και δεν είναι γνωστή η περαιτέρω σχέση τους. Δεν αναγνωρίζεται ιδιαίτερος ρόλος της στο άσθμα και άλλες αλλεργικές  παθήσεις.
Παρ΄όλο ότι συχνά καταχωρείται ως προφλεγμονώδης κυτοκίνη, έχει δειχτεί ότι η IL-6 μπορεί να έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και προστατευτικές ιδιότητες. Σ΄αυτές περιλαμβάνονται η ικανότητα αναστολής της παραγωγής του TNF-a, της IL-1, και MIP-2, μειώνει τη συγκέντρωση των ουδετεροφίλων κι αυξάνει τα επίπεδα του ανταγωνιστού των υποδόχεων IL-1 και του διαλυτού υποδοχέως ΤNF, διεγείρει την παραγωγή των αναστολέων  μεταλλοπρωτεϊνάσης, και μειώνει την παραγωγή του ενδοκυττάριου υπεροξειδίου και μειώνει την αποδόμηση της εξωκυττάριας ουσίας και αναστέλλει την κυτταρική απόπτωση. 

Η συμβολή του σπινθηρογραφήματος στη προσέγγιση φλεγμονωδών παθήσεων. Το συστατικό της φλεγμονής που χαρακτηρίζει πληθώρα πνευμονοπαθειών, όπως τα αυτοάνοσα νοσήματα, η πνευμονική ίνωση, η κυστική ίνωση, η σαρκοείδωση, υπογραμμίζεται ως παράγων που καθορίζει την έκβαση αλλά και ως στόχος της θεραπείας (&, &, &)
  Εικόνα 1. Αυξημένη πρόσληψη γλυκόζης στους πνεύμονες επί ΙΠΙ (α,β) και σαρκοειδώσεως. Α. αξονική τομογραφία: εικόνα μελλιττοκηρύθρας και πνευμονικής ινώσεως. Β. FDG-PET ( [¹⁸F]-2-fluoro-2-deoxyglucose) όπου αναγνωρίζεται η αυξημένη πρόσληψη σε περιοχές με ίνωση και εικόνα μελλιττοκηρύθρας. Στο παρελθόν, τεχνικές, όπως τα σπινθηρογραφήματα με  ⁶⁷Ga ή με ραδιοσημασμένα λευκά αιμοσφαίρια με ¹¹¹In  χρησιμοποιήθηκαν εκτεταμένα στα πλαίσια της διαγνώσεως πυρετού άγνωστης αιτιολογίας, σαρκοειδώσεως και άλλων κοκκιοματωδών και τοξικών καταστάσεων. Η ευαισθησία κι η ειδικότητα των τεχνικών αυτών ήταν χαμηλή για τη διάγνωση λοιμώδους αιτιολογίας φλεγμονών(&). Η διάγνωση των μικροβιακών λοιμώξεων παραμένει κρίσιμο κλινικό ζήτημα, εάν πρέπει να αποφεύγεται η εμπειρική θεραπεία με αντιβιοτικά για την καταπολέμηση των λοιμώξεων. Προσώρας, οι λοιμώξεις ερευνώνται με καλλιέργειες βιολογικών υγρών ή ιστών (&)
Το γεγονός αυτό ώθησε στην εισαγωγή μιας νέας τεχνικής στην οποία το PET συνδυάζεται με ενδοφλέβια χορήγηση ¹⁸F labeled maltohexaose (MH¹⁸F), με την οποία είναι δυνατή η απεικόνιση μικροβίων in  vivo. |η συμβολή τοπυ σπινθηρογραφήματος| 

η συμβολή της φλεγμονής σε διάφορες πνευμονοπάθειες (&).
[α] η περιαγγειακή φλεγμονή στην ΠΑΥ. Εκτός από την συσχέτιση της ΠΑΥ με διάφορες παθήσεις του κολλαγόνου, (σκληρόδερμα, ΣΕλ και μικτή πάθηση του συνδετικού ιστού), και τη σχιστοσωμίαση, σειρ'ά παρατηρήσεων υποστηρίζουν το ρόλο της φλεγμονής στην παθογένεια της πνευμονικής υπερτάσεως. Σ΄αυτές περιλαμβάνονται: α. η αύξηση των Β- και Τ-λεμφοκυττάρων και των μακροφάγων σε πλεγματική διαμόρφωση, β. η ανίχνευση αυτοαντισωμάτων στα ενδοθηλιακά κύτταρα και τους ινοβλάστες, γ. η αύξηση της κιτοκίνης και χημοκινών στο αίμα, δ. και η σχέση της ΠΑΥ με διάφορα λοιμώδη νοσήματα, όπως ο ανθρώπινος έρπης ζωστήρ (&). Η ΠΑΥ, επίσης, αναπτύσσεται σε μια υποομάδα ασθενών με AIDS (&).  |ΓΑ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ: η συμβολή της φλεγμονής στην Άμυνα και Ιστική αποκατάσταση στον Πνέυμονα|Εμπεδοκλέους εναίσθηση και φλεγμονή|

----------------------------------------------------------------------

φλεγμονή Ig4

Είναι γνωστό ότι η ανοσοσφαιρίνη G4 (IG4) αδρανοποιεί ιούςκια βακρτηρίδια, αν και μερικές φορές επιτίθεται σε ίδιους ιστούς. Η κατάσταση είναι εξαιρετικά δυσμενής επεισδή τγην παραγόμενη φλεγμονή δεν μπορεί να καρταπολεμήσει το ίδιο το σώμα. Η φλεγμονή που σχετίζεται με το IgG4 μπορεί να επηρεάσει ένα ή περισσότερα όργανα ή τον περιβάλλοντα συνδετικό ιστό και να προκαλέσει ίνωση. Ως αποτέλεσμα της ίνωσης, το όργανο χάνει σταδιακά τη λειτουργία του και τελικά μετατρέπεται πλήρως σε ουλωμένο συνδετικό ιστό. Αναπτύσσεται  με τον τρόπο αυτόν αυτοάνοσα νοσήματα που σαν θεραπευτική αρχή δεν είναι τόσο τα αντιφλςγμονώδη, όσο είναι τα ανοσοκατασταλτικά φάραμκα.