Κύτταρα Clara, βρογχιολικά

Εκκριτικά κύτταρα στο βρογχιολικό επιθήλιο αναφέρονται ως κύτταρα Clara των βρογχιολίων, από τον Max Clara, που τα περιέγραψε λεπτομερώς, το 1937. Είναι κυβοειδή, μη κροσσωτά κύτταρα των τελικών βρογχιολίων, με βασικά εδραζόμενο πυρήνα, θολωτή κορυφή που εξέχει στον αυλό του αεραγωγού, διακριτά, οωειδή, αδρά χρωματιζόμενα κοκκία, διαμέτρου 500-600 nm, λείο ενδοπλασματικό δίκτυο, ευμεγέθη μιτοχόνδρια και εκκριτικά κοκκία, που εντοπίζονται στις κορυφές του κυττάρου. Τα κύτταρα αυτά διακρίνονται ευχερώς από τα ορώδη και βλεννώδη και τα νευροεκκριτικά κύτταρα των κεντρικότερων αεραγωγών.

Μορφολογικές αναλύσεις του τραχειοβρογχικού επιθηλίου πολλών  ειδών, συνμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, έχουν δείξει ότι περίπου το 56-90% των μη κροσσωτών επιθηλίων εμφανίζουν χαρακτηριστικά κυττάρων Clara.  Μεταγενέτερες μελέτες, στις οποίες αναζητήθηκαν κύτταρα με ικανότητα να παράγουν εκκριτική πρωτεΐνη κυττάρων Clara (:Clara cell secretory protein, CCSP) διαπιστώθηκε ταύτιση των βρογχιολικών και τραχειοβρογχικών κυτττάρων Clara[i].

Το βρογχιολικό επιθήλιο είναι σχετικά αθόρυβο σε συνθήκες ηρεμίας, αλλά διαθέτει την ικανότητα πλήρους και ταχείας αναπαραγωγής σε καταστάσεις πνευμονικών κακώσεων(à1070).  Πιστεύεται ότι τα κύτταρα Clara απαντούν διαφοροποιούμενα προς κροσσωτά κύτταρα σε περιπτώσεις καταστροφής των κροσσωτών κυττάρων, ως αποτέλεσμα πνευμονικών κακώσεων. Η διαφοροποίηση εξελίσσεται από κύτταρα που καλούνται Clara Α, και τα οποία διαφέρουν των τυπικών κατά το ότι δεν διαθέτουν ενδοπλασματικά κοκκία, δηλαδή είναι εκκριτικά κύτταρα "εν αναμονή". Η σχέση των κυττάρων Α προς τα κροσσωτά κύτταρα είναι 2:1[ii].

επιστροφή

 

[i] Broeckaert F, Clippe A, et al. (2000) Clara cell secretory protein (CC16): features as a peripheral lung biomarker. Annals New York Academy Science 923: 68–77.

[ii] Bucchieri F, Puddicombe SM, et al. (2002) Asthmatic bronchial epithelium is more susceptible to oxidant-induced apoptosis. American Journal Respiratory Cell Molecular Biology 27(2): 179–185.