Home

Υποξία, ιστική, αντιρροπιστικοί μηχανισμοί

 Έχουν προβλεφθεί σημαντικοί αντιρροπιστικοί μηχανισμοί, που ενεργοποιούνται σε καταστάσεις με ιστική υποξία ανεξαρτήτως αιτιολογίας, λόγω του μεγάλου δυνητικού κινδύνου που επισύρει η τελευταία[i]. Η απάντηση στην υποξαιμία εξαρτάται από την ικανότητα του οργανισμού να αναγνωρίζει την υποξική κατάσταση και να τροποποιεί αντιρροπιστικά την καρδιαγγειακή και αναπνευστική λειτουργία, ώστε να αποκαθιστά την υποξαιμία. Εάν η ιστική PO2 μειωθεί για οποιονδήποτε λόγο (πχ., μείωση της περιεκτικότητας O2 στο αρτηριακό αίμα, μείωση της PaO2 ή ελάττωση της τριχοειδικής ροής αίματος), οι περιφερικοί χημειοϋποδοχείς  (à1389, 1390) εκπέμπουν κεντρομόλες ώσεις, που διεγείρουν φυγόκεντρες, κινητικές, ώσεις προς ενίσχυση της καρδιακής εξωθήσεως και του κατά λεπτό αερισμού.

Στους αντιρροπιστικούς μηχανισμούς συγκαταλέγονται:

Α. αύξηση καρδιακής εξωθήσεως (à687)

Β. υπεραερισμός. Ο πνευμονικός αερισμός αυξάνεται ως αποτέλεσμα αρτηριακής υποξαιμίας, αλλά καθώς η απόδοση δεν είναι γραμμική, όφελος δεν αναγνωρίζεται παρά μόνο για τιμές PaO2 χαμηλότερες των 60 mmHg (à1287).

Γ. συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης. Αν και η συγκέντρωση της Hb δεν αυξάνεται σε καταστάσεις με οξεία υποξία, επί ανθρώπου, εν τούτοις παρατηρείται σημαντική αύξηση αυτής επί χρονίας υποξίας, οφειλομένης σε διαβίωση σε μεγάλο υψόμετρο (χαμηλή PO2) ή επί χρονίων πνευμονοπαθειών.

Δ. δεξιά απόκλιση της ΚΔΑ. Η καμπύλη κορεσμού – αποκορεσμού της Hb εμφανίζει δεξιά απόκλιση, διευκολύνοντας, έτσι, την απελευθέρωση O2 στους ιστούς, μέσω της δράσεως αυξημένων ποσών 2-3 DPG ή λόγω της ενδεχόμενα συνυπάρχουσας οξεώσεως.

Ε. Συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Αν και κατά τα αρχικά –τουλάχιστον- στάδια της ιστικής υποξίας, δεν παρατηρείται περιφερική αύξηση κατεχολαμινών, η διέγερση του ΣΝΣ εκδηλώνεται ως άμεση αντανακλαστική απάντηση στην οξεία ισχαιμία. Πάντως, η μείωση των εγκεφαλικών και μυοκαρδιακών αγγειακών αντιστάσεων, επί υποξίας, δε φαίνεται να εξαρτάται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα, αλλά μάλλον αποτελεί τοπική αντίδραση των αγγείων στο διαμορφούμενο εσωτερικό περιβάλλον

 

[i] Dantzker, DR.: Pulmonary gas exchange. In: David Dantzker, DR.: Cardiopulmonary critical care. WB. Saunders. pp25,1991