Τα βασικά κύτταρα (►, ►, ►) είναι ολοκληρωμένο μέρος του επιθηλίου των αεραγωγών. Διατάσσονται ως ανεξάρτητο στρώμα κυττάρων, που επαλείφει το πλείστον της βασικής μεμβράνης. Στην κεντρική αυτή θέση μπορούν να αντεπιδρούν με το κυβοειδές επιθήλιο, τους νευρώνες, και τα υποκείμενα μεσεγχυματικά κύτταρα, καθως, επίσης, με τα κύτταρα της φλεγμονής τα λεμφοκύτταρα και τα δενδριτικά κύτταρα. Οι αντεπιδράσεις τους με τα κυκλοφορούντα λευκοκύτταρα και τους νευρώνες εντοπίζονται στο πλάγιο διακυτταρικό χώρο μεταξύ των βασικών κυττάρων. Σ΄αυτήν την κεντρική θέση τα βασικά κύτταρα καθίστανται σημαντικό μέρος της επιθηλιο-μεσεγχυματικής τροφικής μονάδας των μεγάλων αεραγωγών. Τα βασικά κύτταρα τελούν σε επαφή με το κυβοειδές επιθήλιο και τη βασική μεμβράνη. Αδυναμία επαφής μεταξύ των βασικών και κυβοειδών κυττάρων θεωρείται ότι είναι υπεύθυνη για τις μεταβολές του κυβοειδούς επιθηλίου επί άσθματος. Ρυθμίζουν τον αυξητικό παράγοντα-2 από τη ζώνη της βασικής μεμβράνης, τη φλεγμονώδη απάντηση, τη διεπιθηλιασκή κίνηση του νερού, και την αντιοξειδωτική άμυνα των ιστών.
Ένας υποπληθυσμός των βασικών κυττάρων (τα παραβασικά κύτταρα) μπορούν δυνητικά να συμπεριφέρονται ως κύτταρα-προγενήτορες. Επιπλέον, εμπλέκονται στην ανάπτυξη του βρογχογενούς καρκινώματος εκ πλακωδών επιθηλίων.
Επίπλέον του ρόλου τους στην επιθηλιακή ομοιστασία, τα βασικά κύτταρα των αεραγωγών -πρόγονοι των επιθηλιακών κυττάρων- εισφέρουν στην επηρρέπεια, την των παθολογικών εκτροπών,