Το κυψελιδικό επιθήλιο συντίθεται από δύο τύπους επιθηλιακών κυττάρων, που ονομάζονται πνευμονοκύτταρα τύπου Ι (ΠΚΙ) και ΙΙ (ΠΚΙΙ)[i]. Τα ΠΚΙΙ είναι μικρά και κυβοειδή κύτταρα με χαρακτηριστικά πεταλοειδή έγκλειστα και άτυπες μικρολάχνες και καλύπτουν περίπου το 5% της κυψελιδικής επιφάνειας. Τα ΠΚΙΙ παράγουν κι εκκρίνουν την επιφανειοδραστική ουσία (à589). Προωθούν το κυψελιδικό υγρό (à778) από τις κορυφαίες προς τις πλαγιοβασικές τους επιφάνειες, προκειμένου να διατηρηθούν οι κυψελίδες σχετικά στεγνές. Συμμετέχουν στο σύμφυτο αμυντικό σύστημα. Είναι ανθεκτικότερα στις πνευμονικές κακώσεις, συγκριτικά με τα ΠΚΙ. Επί πνευμονικής κακώσεως, τα ΠΚΙΙ διατείνονται προς διατήρηση του σχήματος της κυψελίδας, που απειλείται λόγω των κατεστραμμένων ΠΚΙ. Και ακολούθως πολλαπλασιάζονται προκειμένου να αποκαταστήσουν τα ελλείμματα στο τοίχωμα της κυψελίδας, παράγοντας νέα ΠΚΙ[ii]. Πολλές διάμεσες πνευμονοπάθειες χαρακτηρίζονται από υπερπλασία των ΠΚΙΙ, που θεωρούνται ως μέρος των φυσιολογικών διαδικασιών επούλωσης. Είναι, επίσης, πιθανό ότι ότι τα ΠΚΙΙ εισφέρουν στις ινοπαραγωγικές αντιδράσεις, εκκρίνοντας αυξητικούς παράγοντες και προφλεγμονώδη μόρια. Τελικά από τα ΠΚΙΙ εξορμάται το κυψελιδικό καρκίνωμα.
[i] Gonzalez R, Yang YH, Griffin C, et al. (2005) Freshly isolated rat alveolar type I cells, type II cells, and cultured type II cells have distinct molecular phenotypes. American Journal of Physiology: Lung Cellular and Molecular Physiology 288: L179–L189.
[ii] Warburton D and Bellusci S (2004) The molecular genetics of lung morphogenesis and injury repair. Pediatric Respiratory Reviews 5(Supplement A): S283–S287.