Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Δες: ολική πνευμονική χωρητικότητα, μέτρηση, ακτινολογική μέθοδος

Η ολική πνευμονική χωρητικότητα μπορεί να μετρηθεί με βάσει μετρήσεις που διενεργούνται στην ΟΠ και πλάγια ακτινογραφία θώρακος, που ελήφθησαν στη μεγίστη εισπνευστική θέση που μπορεί να λάβει ο ασθενής.

Τα αποτελέσματα των ακτινολογικών, μη σπιρομετρικών, μεθόδων εκτιμήσεως της TLC, συσχετίζονται, μάλλον ικανοποιητικά με προσδιορισμούς της TLC, μέσω μεθόδων έμμεσης σπιρομέτρησης. Στα φυσιολογικά άτομα και τους ασθενείς με αποφρακτικού τύπου διαταραχές, οι ακτινολογικές και οι έμμεσες σπιρομετρικές μετρήσεις αποδίδουν, μάλλον, συγκρίσιμα αποτελέσματα. Οι τεχνικές αραιώσεως τείνουν να υποεκτιμούν τους όγκους στους αποφρακτικούς ασθενείς. Στους ασθενείς, όμως, με χωροκατακτική εξεργασία, όπως η πνευμονία ή η πλευριτική συλλογή, ή εκείνοι με σοβαρή πνευμονική ίνωση η ακτινολογική εκτίμηση μπορεί να απολήγει σε υπερεκτίμηση της TLC όταν οι μετρήσεις συγκρίνονται με αντίστοιχες που ελήφθησαν με βάση μεθόδους έμμεσης σπιρομετρήσεως. Βελτίωση των ακτινολογικών μετρήσεων TLC επί ασθενών με χωροκατακτητική εξεργασία, μπορεί να επιτευχθεί, εάν ληφθεί μέριμνα να αφαιρεθεί ο όγκος που οι βλάβες καταλαμβάνουν.

Η ακτινολογική εκτίμηση της TLC μπορεί να αποβαίνει χρήσιμη επιλογή: [α] σε μελέτες προσυμπτωματικού ελέγχου, μεγάλης κλίμακας, όπου οι άμεσες φυσιολογικές μετρήσεις είναι αδύνατες ή δαπανηρές· [β] σε αναδρομικές μελέτες, με βάση αποτελέσματα από τη διερεύνηση των φακέλων νοσηλείας, όταν ενδεχομένως και οι ίδιοι οι ασθενείς δεν είναι διαθέσιμοι, πλέον, ή η ακριβεια δεν είναι τόσο αναγκαία. [γ] σε ασθενείς με τραχειοστομία ή άλλα ασυνήθη προβλήματα μπορούν να εφαρμοστούν παρόμοιες ακτινολογικές μέθοδοι, για την εκτίμηση της TLC. Τέλος, [δ] οι χαμηλού κόστους ακτινολογικές μέθοδοι εκτιμήσεως της TLC  μπορεί να υποκαταστήσουν την έλλειψη υψηλής τεχνολογίας μεθόδων, όπως οι τεχνικές αραιώσεως ή η πληθυσμογραφία ολοκλήρου του σώματος. Το πρόβλημα της δυνητικής ανακρίβειας των ακτινολογικών προβλημάτων μπορεί να περιορίζει τη χρησιμότητα των μεθόδων αυτών, για διαγνωστικούς σκοπούς. Έτσι,  η πληθυσμογραφία παραμένει η καλύτερη μέθοδος για εξετάσεις ρουτίνας της TLC.

 Έχουν αναπτυχθεί δύο μέθοδοι:

ελλειπτική μέθοδος

Μη σπιρομετρική μέθοδος, που αποδέχεται ότι, σε εγκάρσια διατομή, ο όγκος των πνευμόνων στο θώρακα έχει ελλειπτικό σχήμα. Οι μετρήσεις εκτελούνται στο κατά μέτωπο και πλάγιο ακτινογράφημα, μετά τη διαίρεση της επιφάνειας του θώρακος σε 5 κατακόρυφα τμήματα. Κάθε τμήμα θεωρείται ότι είναι ένας βραχύς κύλινδρος και ο όγκος του καθορίζεται με βάση το ύψος του κυλίνδρου, προς τον οποίο προσομοιώνεται, το πλάτος και το βάθος του. Η πρόσθεση όλων αυτών των κυλινδρικών τμημάτων παρέχει εκτίμηση της TLC, ακριβέστερα του V_TG (à559, 560, 892, 955, 1041, 1043, 1046), καθόσον, με τη μέθοδο αυτή μετρώνται τόσο οι περιοχές με ευχερή επικοινωνία, όσο και εκείνες με δυσχερή ή καθόλου (όπως οι αερώδεις κύστεις). Λαμβάνεται μέριμνα να αφαιρεθούν οι όγκοι της καρδιάς και ο χώρος κάτω από κάθε ημιδιάφραγμα, που δεν εμπεριέχει πενυμονικό ιστό (à1079).

πλανιμετρική μέθοδος

Είναι μη σπιρομετρική  μέθοδος ακτινολογικής μετρήσεως της ΤLC.  Στη μέθοδο χρησιμοποιούνται εξισώσεις προσομοιώσεως με τις οποίες συσχετίζονται η επιφάνεια των πνευμόνων, όπως μετρώνται με ένα πλανίμετρο, από τη σε θέση βαθειάς εισπνοής ληφθείσα ακτινογραφία θώρακος με την ΤLC που μετρήθηκε με βάση πληθυσμογραφική μέθοδο. Η επιφάνεια των πνευμόνων στην ακτινογραφία θώρακος μπορεί να μετρηθεί με βάση ένα όργανο που ονομάζεται πλανίμετρο. Διατίθενται ψηφιακά πλανίμετρα, που υποστηρίζονται από κατάλληλο λογισμικό.

Πνευμονικός όγκος, μεταβολές